Viêm phế quản dạng hen: Những thông tin cần biết

Viêm phế quản dạng hen là một thể bệnh rất phức tạp với các triệu chứng nặng của bệnh lý viêm phế quản. Bệnh thường khởi phát ở trẻ em và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời. Do đó, việc phát hiện sớm và điều trị bệnh đúng cách rất quan trọng.

Viêm phế quản dạng hen là gì?

Viêm phế quản dạng hen là tình trạng viêm phế quản cấp xảy ra ở người bị bệnh hen suyễn. Đây là tình trạng bệnh hen suyễn và viêm phế quản xảy ra cùng một lúc ở người bệnh.

Tình trạng viêm phế quản khởi phát do vi khuẩn, virus xâm nhập, gây viêm và tắc nghẽn đường thở khiến người bệnh bị ho dữ dội và khó thở. Các triệu chứng này thường kéo dài từ 2 đến 3 tuần.

Trong khi đó, tình trạng hen suyễn là hiện tượng viêm đường hô hấp gây khó thở. Bệnh đặc trưng do tình trạng mãn tính, dị ứng hoặc nhiễm trùng đường hô hấp. Bệnh lý này có thể tái phát nhiều lần và kéo dài suốt đời.

Khi tình trạng hen suyễn và viêm phế quản xảy ra đồng thời trên cơ thể bệnh nhân, người bệnh có thể gặp phải 2 dạng bệnh như sau:

• Dạng hen co thắt: Tình trạng này thường xuất hiện khi thay đổi thời tiết đột ngột hoặc thời gian giao mùa. Người bệnh có triệu chứng thở khò khè, khó thở, ho nhiều. Bệnh có tính chu kỳ.
• Dạng suyễn: Lúc này niêm mạc phế quản bị viêm sưng và phù nề. Người bệnh khi lên cơn suyễn sẽ gây ra tình trạng khó thở, đau thắt ngực và ho nhiều về đêm, luôn trong trạng thái toát mồ hôi, mệt mỏi.

Các triệu chứng bệnh

Các triệu chứng bệnh viêm phế quản dạng hen phụ thuộc nhiều vào cơ địa và độ tuổi của người bệnh.

Các triệu chứng bệnh ở người lớn

Khi người lớn bị viêm phế quản hen sẽ gặp phải một số triệu chứng điển hình như sau:

• Người bệnh bị nặng tiếng, ho nhiều và ho thành từng cơn.
• Có triệu chứng sốt nhẹ, khó thở, khò khè và đau tức ngực.
• Người bệnh bị mệt mỏi, buồn nôn và nhợt nhạt.
• Cơ thể bị ra mồ hôi trộm vào ban đêm.

Các triệu chứng bệnh viêm phế quản dạng hen ở trẻ em

Tuy bệnh lý này thường khởi phát và gây nguy hiểm cho trẻ em nhưng các triệu chứng bệnh ở trẻ thường không rõ ràng. Cha mẹ cần quan sát và phát hiện sớm bệnh lý cho trẻ thông qua các triệu chứng bất thường sau đây:

• Trẻ bị ho theo cơn, có thể giống ho gà và ho nhiều hơn vào ban đêm.
• Trẻ có dấu hiệu khò khè, ngạt mũi, thở rít.
• Trẻ có biểu hiện thở nhanh, thở gấp, hóp bụng và rút lõm lồng ngực.
• Trẻ mệt mỏi li bì, quấy khóc, bỏ ăn hoặc bỏ bú.

Ngoài ra, người bệnh và cha mẹ cần đặc biệt lưu ý khi các triệu chứng tăng nặng, cần đưa đến bệnh viện ngay lập tức sau đây:

• Người bệnh có biểu hiện da xanh, tím tái môi, lưỡi và các đầu chi.
• Người bệnh bị bất tỉnh, li bì, kém phản ứng.
• Có dấu hiệu thở khò khè, thở nặng nhọc hoặc nghẹt thở.

Nguyên nhân gây viêm phế quản thể hen

Nguyên nhân chính được xác định gây ra tình trạng viêm phế quản cấp thể hen là do nhiễm trùng đường hô hấp. Tình trạng này phần lớn là do người bệnh bị nhiễm virus, đặc biệt là virus hợp bào hô hấp RSV. Ngoài ra, người bệnh có thể mắc virus cúm hoặc các chủng vi khuẩn khác khiến bệnh bùng phát nặng.

Ngoài ra, các yếu tố làm tăng nguy cơ viêm phế quản bao gồm:

• Tình trạng ô nhiễm không khí khiến bệnh nặng hơn.
• Người bệnh bị dị ứng với lông động vật, phấn hoa, bụi bẩn hoặc nấm mốc và hóa chất.
• Người có tiền sử bị bệnh phổi hoặc tiếp xúc với khói thuốc lá có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
• Người bệnh đang bị các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp trên có khả năng bị bệnh cao hơn.
• Người thường xuyên gặp phải căng thẳng hoặc làm những công việc liên quan đến chăn nuôi, dệt may hoặc khai thác than có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
• Người bệnh khi lạm dụng thuốc Aspirin hoặc thuốc chẹn beta cũng có khả năng bị bệnh.

Viêm phế quản dạng hen có nguy hiểm không?

Bệnh viêm phế quản dạng hen có tỷ lệ chữa khỏi khá cao khi được điều trị tích cực. Tuy nhiên, nếu không điều trị đúng cách, bệnh có thể bước sang giai đoạn nặng hơn và có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như sau:

• Biến chứng xẹp phổi: Đây là biến chứng thường gặp nhất và rất nguy hiểm, người bệnh có nguy cơ bị bại não rất cao.
• Tràn khí màng phổi: Biến chứng này xảy ra khi các phế nang bị giãn rộng dẫn tới rách vỡ và tràn không khí.
• Hen phế quản bội nhiễm: Vi khuẩn gây bệnh có thể lan xuống nhu mô phổi và các phế nang gây tình trạng viêm nhiễm nặng.
• Biến chứng giãn phế nang đa tiểu thùy khiến người bệnh lúc nào cũng phải gắng sức để thở.
• Người bệnh bị suy hô hấp mãn tính: Đây là biến chứng nguy hiểm nhất, người bệnh có thể bị tử vong nếu không được can thiệp kịp thời.
• Ở phụ nữ có thai có thể gặp phải biến chứng sản giật, sinh non, xuất huyết âm đạo…

CÙNG CHỦ ĐỀ:

• Trẻ bị viêm phế quản: Dấu hiệu nhận biết và cách điều trị an toàn 

Chẩn đoán và điều trị bệnh

Do tính chất nguy hiểm của tình trạng viêm phế quản hen nên việc chẩn đoán và điều trị bệnh nhanh chóng, kịp thời rất quan trọng.

Chẩn đoán

Để chẩn đoán tình trạng viêm phế quản dạng hen, các bác sĩ sẽ dựa trên triệu chứng lâm sàng và tiến hành một số xét nghiệm sau đây:

• Đo phế dung
• X-quang ngực
• Đo lưu lượng thở ra cao điểm.

Sau khi có kết quả xét nghiệm và chẩn đoán chính xác, các bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp nhất cho người bệnh.

Các thuốc trị hen viêm phế quản

Mục tiêu điều trị bệnh lý này là giúp người bệnh giảm co thắt phế quản do hen và giảm tắc nghẽn do viêm phế quản cấp. Người bệnh có thể được điều trị bằng các nhóm thuốc sau đây:

• Nhóm thuốc điều trị hen lâu dài: Gồm các chất điều hòa miễn dịch là Omalizumab, thuốc Corticoid dạng hít, thuốc điều chế Leukotriene.
• Thuốc giãn phế quản nhanh: Bao gồm thuốc chủ vận beta có tác dụng ngắn như Levalbuterol và Albuterol sulfate.
• Nhóm thuốc giảm đau, hạ sốt không chứa Steroid: Bao gồm Ibuprofen và Acetaminophen.
• Nhóm thuốc chống viêm chứa Steroid dạng uống hoặc phun hút.
• Nhóm thuốc kháng sinh.
• Nhóm thuốc kháng Cholinergic.
• Nhóm thuốc long đờm, giảm ho.

Việc điều trị bằng thuốc cần dựa trên phác đồ điều trị của bác sĩ. Người bệnh cần lưu ý đến tác dụng phụ của thuốc để có phương án xử lý kịp thời.

Đông y trị viêm phế quản hen

Điều trị bệnh bằng Đông y là điều trị các triệu chứng lâm sàng, loại bỏ căn nguyên gây bệnh và nâng cao sức đề kháng cho cơ thể. Các bài thuốc Đông y có thể trị hen viêm phế quản là:

• Bài thuốc thứ nhất: Chuẩn bị 15gr các loại khoản đông hoa, mai hoàng, rẻ quạt, tế tân; 8gr các loại ngũ vị tử, tử uyển, bán hạ; 4 miếng sinh khương. Sắc thuốc với 1,5 lít nước trên lửa nhỏ cho đến khi cô lại còn 2 chén nước thì dừng lại. Bệnh nhân uống thuốc hai lần vào sáng và chiều.
• Bài thuốc thứ hai: Chuẩn bị 10gr các loại bán hạ, cam thảo; 15 quả bạch quả; 15gr các loại hạnh nhân, tô tử, tang bạch bì. Bệnh nhân sắc thuốc với 1,5 lít nước, sắc lửa nhỏ và uống mỗi ngày 3 lần thuốc.

Mẹo dân gian điều trị bệnh

Ngoài các biện pháp dùng thuốc điều trị, người bệnh có thể áp dụng các phương pháp điều trị tại nhà từ các nguyên liệu tự nhiên có tính an toàn cao như sau:

• Bài thuốc từ tía tô: Người bệnh chuẩn bị 1 nắm lá tía tô, 5 quả đại táo. Giã nhỏ đại táo lấy nước cốt và cho vào ấm có tía tô, hãm với 3gr trà trong khoảng 5 phút. Sử dụng trà này 2 lần mỗi ngày.
• Sử dụng mật ong và quất: Lấy 3 quả quất xanh thái nhỏ, cho vào chén và đổ mật ong ngập quất, hấp cách thủy trong khoảng 10 phút. Sử dụng cả nước và bã hỗn hợp trên để ngậm và nhai nuốt từ từ.
• Sử dụng chanh và mật ong: Pha 1 thìa mật ong với 1 thìa nước cốt chanh cùng 500ml nước và uống 3 lần mỗi ngày khi còn ấm.

Phương pháp này chỉ nên áp dụng để hỗ trợ giảm triệu chứng trong trường hợp bệnh nhẹ, không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.

Cách chăm sóc và phòng ngừa bệnh

Song song với phương pháp điều trị tích cực, người bệnh cần lưu ý đến các biện pháp chăm sóc và phòng ngừa bệnh dưới đây để ngăn ngừa nguy cơ tái phát bệnh:

• Cần uống nhiều nước để loãng đờm và giảm dịch tiết hô hấp.
• Người bệnh cần súc miệng thường xuyên với nước muối sinh lý và sử dụng viên ngậm ho thảo dược.
• Nên sử dụng máy tạo ẩm không khí để dễ thở.
• Tuyệt đối không sử dụng thuốc lá và tránh xa môi trường ô nhiễm.
• Người bệnh cần giữ ấm cơ thể và nghỉ ngơi hợp lý. Chúng ta cần ăn uống khoa học và đầy đủ dưỡng chất.
• Người bệnh cần rửa tay bằng xà phòng thường xuyên và vệ sinh cá nhân sạch sẽ, nên tránh xa các dị nguyên có thể gây dị ứng.
• Cần đeo khẩu trang khi ra ngoài hoặc đến khu vực ô nhiễm.
• Nên tiêm phòng cúm hàng năm.
• Bệnh nhân cần điều trị triệt để bệnh lý về đường hô hấp.

Viêm phế quản dạng hen là bệnh lý viêm nhiễm đường hô hấp nặng, thường gặp và để lại nhiều biến chứng nguy hiểm. Người bệnh tuyệt đối không được chủ quan và cần điều trị bệnh tích cực cũng như tái khám thường xuyên để phòng ngừa bệnh tái phát và kiểm soát bệnh một cách tốt nhất.

THÔNG TIN QUAN TRỌNG:

• Viêm phế quản mạn tính: Nguyên nhân, dấu hiệu của bệnh, cách điều trị
• Viêm phế quản dị ứng: Những thông tin người bệnh cần biết