Viêm mũi dị ứng quanh năm: Nguyên nhân, Triệu chứng và Cách điều trị

Viêm mũi dị ứng quanh năm tiềm ẩn nguy cơ gặp nhiều biến chứng nguy hiểm. Người bệnh bị tái phát bệnh liên tục có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, gây nhiễm trùng và chuyển biến thành viêm xoang mãn tính. Làm thế nào để biết bạn có bị viêm mũi dị ứng quanh năm hay không và điều trị thế nào cho hiệu quả? Mời bạn đọc cùng giải đáp trong bài viết dưới đây.

Viêm mũi dị ứng quanh năm là gì?

Viêm mũi dị ứng quanh năm là tình trạng phản ứng quá mẫn xảy ra liên tục trong một năm mà không phải do tái phát theo mùa (chỉ tái phát khi có sự thay đổi của thời tiết). Người bệnh có thể thấy các triệu chứng của bệnh xuất hiện với tần suất dày đặc trong nhiều tháng. Hơn nữa, tình trạng này chủ yếu xuất hiện ở những người có sức đề kháng rất yếu, sinh sống ở những nơi ẩm thấp, vệ sinh kém…

Viêm mũi dị ứng quanh năm không gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe ngay. Nhưng việc kích hoạt dị ứng liên tục có thể hình thành nhiều bệnh lý nguy hiểm khác. Việc chảy dịch nhiều và liên tục sẽ tạo môi trường lý tưởng cho các vi khuẩn đường hô hấp phát triển và dẫn đến viêm xoang mãn tính. Người bệnh có thể nhận thấy triệu chứng điển hình nhất là dịch mũi lỏng dần dần chuyển thành mủ đặc, có mùi hôi.

Tái phát dị ứng nhiều lần cũng là nguồn cơn dẫn đến hen suyễn, viêm kết mạc dị ứng, phù mạch… Người bệnh cần nỗ lực và chủ động điều trị để giảm tần suất tái phát bệnh, phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm.

Nguyên nhân dẫn đến viêm mũi dị ứng quanh năm

Cơ chế gây bệnh của viêm mũi dị ứng quanh năm là các dị nguyên trong không khí kích hoạt phản ứng mẫn cảm của cơ thể thông qua mũi. Dị ứng bắt nguồn từ việc hệ miễn dịch nhận diện tác nhân gây hại sai cách và giải phóng histamin quá mức cho phép. Các dị nguyên gây bệnh thường là:

• Mạt bụi: Mạt nhà là nguyên nhân hàng đầu gây viêm mũi dị ứng quanh năm vì chúng xuất hiện ở tất cả các đồ dùng trong nhà. Mỗi ngày chúng có thể thải ra 20 hạt phân và đi vào không khí, qua mũi rồi kích hoạt dị ứng. Nguy hiểm ở chỗ là mạt bụi không bao giờ có thể loại bỏ hoàn toàn.
• Lông động vật: Nếu nhà bạn đang nuôi động vật trong nhà và bản thân thường xảy ra các triệu chứng viêm mũi dị ứng thì cũng cần xem xét đến yếu tố này ngay. Trong lông, da, nước bọt, nước tiểu động vật có chứa protein kích hoạt dị ứng ở người.
• Ô nhiễm không khí: Rất nhiều người bệnh bị dị ứng với khói bụi và hóa chất do ô nhiễm không khí. Nếu chất lượng không khí không được cải thiện, viêm mũi dị ứng sẽ tái phát liên tục với tần suất dày đặc.
• Nấm mốc: Tương tự như mạt bụi, nấm mốc có thể sinh trưởng ở khắp nơi, nhất là trong những môi trường ẩm thấp. Nếu không gian sống không sạch sẽ, chúng sẽ là một trong những dị nguyên gây dị ứng thường niên.
• Dùng thuốc: Tất cả các loại thuốc đều có chứa protein kích hoạt dị ứng trong cơ thể. Người có cơ địa mẫn cảm nhưng mắc thêm bệnh lý mãn tính nào đó cần sử dụng các thuốc kháng sinh, thuốc giảm đau, thuốc kháng viêm dài ngày cũng dễ bị viêm mũi dị ứng quanh năm.

Triệu chứng viêm mũi dị ứng quanh năm

Cũng giống như các dạng viêm mũi dị ứng khác, dưới tác dụng sinh học của histamin, người bệnh sẽ xuất hiện các triệu chứng:

• Ngứa mũi
• Ngạt mũi
• Chảy nhiều dịch:
• Sung huyết, phù nề mũi
• Người mệt mỏi, uể oải
• Mắt bị ngứa ngáy, đỏ, chảy nước mắt

Sở dĩ người bệnh gặp cả triệu chứng ở mắt là bởi việc tiết nhiều histamin có thể gây phản ứng ở khắp cơ thể, kể cả họng, da, tai… Tuy nhiên, mắt là cơ quan gần nhất với mũi xoang nên thường bị ngứa ngáy, nổi mẩn đỏ khó chịu.

Người bệnh cần phân biệt được viêm mũi dị ứng quanh năm với viêm xoang mãn tính. Viêm xoang mãn tính đặc trưng bởi tình trạng nhiễm trùng nên dịch mũi thường là chất nhầy đặc, có mùi hôi, màu vàng hoặc xanh. Còn chất dịch của viêm mũi dị ứng thì lỏng, chỉ có màu trắng trong.

Cách điều trị viêm mũi dị ứng quanh năm tốt nhất

Nguyên tắc hàng đầu trong điều trị viêm mũi dị ứng vẫn là loại bỏ hoặc phòng tránh các dị nguyên gây bệnh. Khoảng 90% trường hợp bị viêm mũi dị ứng quanh năm đều liên quan đến mạt bụi/nấm mốc nên người bệnh cần chủ động vệ sinh nhà cửa sạch sẽ. Tốt nhất là kết hợp máy lọc không khí, máy tạo độ ẩm trong phòng để hạn chế sự sinh sôi của vi khuẩn. Sau đó, người bệnh kết hợp điều trị bằng thuốc như sau:

Tây y điều trị viêm mũi dị ứng quanh năm

Tây y chưa tìm ra được biện pháp điều trị bệnh tận gốc. Mặc dù y học hiện đại đã phát minh ra các loại thuốc kháng sinh chống dị ứng nhưng chỉ có tác dụng làm giảm tác dụng sinh học của histamin. Thông qua sự cạnh tranh với histamin tại thụ thể H1 để làm giảm các triệu chứng khó chịu.

Thuốc kháng histamin H1 có thể được kết hợp cùng nhóm thuốc xịt mũi có tác dụng kháng viêm, chống sung huyết, phù nề. Một vài người bệnh bị chảy nhiều dịch mũi có thể dùng thêm thuốc co mạch. Tất cả các loại thuốc này đều có tác dụng phụ nên chỉ được sử dụng khi có kê đơn của bác sĩ.

Các biện pháp chữa bệnh theo dân gian tại nhà

Với những trường hợp viêm mũi dị ứng nhẹ, người bệnh có thể sử dụng các mẹo chữa dân gian tại nhà để kiểm soát các triệu chứng khó chịu của bệnh. Một số mẹo chữa tại nhà đơn giản, cho hiệu quả tương đối tốt như:

• Sử dụng tinh dầu xông mũi: Các loại tinh dầu đều chiết xuất từ thảo dược nên có khả năng kháng khuẩn, thông khiếu, giảm ngạt mũi, chảy dịch tương đối tốt. Người bệnh nên sử dụng tinh dầu bạc hà, trầu không, khuynh diệp, chanh sả… xông mũi trong khoảng 10-15 phút. Một tuần có thể thực hiện 3-4 lần tùy vào mức độ triệu chứng.
• Rửa mũi bằng nước muối sinh lý: Nước muối có tác dụng kháng khuẩn, diệt trùng tốt nên người bệnh nên dùng để rửa mũi mỗi ngày. Điều này có thể hạn chế các nấm mốc/mạt bụi xâm nhập vào mũi kích hoạt dị nguyên.

Chữa viêm mũi dị ứng quanh năm theo Đông y

Đông y được coi là giải pháp tốt nhất trong điều trị bệnh vì tác động sâu vào căn nguyên gây bệnh. Nguồn gốc hình thành viêm mũi dị ứng quanh năm là do chính khí hư tổn, Phế khí, vệ khí không đủ mạnh để chống lại các tác nhân gây hại từ môi trường. Cùng với đó là Thận, Tỳ suy yếu nên dẫn đến các triệu chứng phù thũng, ứ dịch, sung huyết…

Đông y cho rằng muốn điều trị viêm mũi dị ứng quanh năm hiệu quả thì phải bồi bổ chính khí và điều dưỡng lại Thận, Phế, Tỳ. Nếu chính khí mạnh thì tà khí/tác nhân gây hại không thể xâm nhập. Công năng của tạng phủ tốt thì không sinh ra tình trạng vận hóa kém gây ứ trệ.

Biện pháp phòng tránh bệnh hiệu quả

Theo bác sĩ Lê Phương, bạn đọc có thể phòng tránh bị viêm mũi dị ứng quanh năm nếu thực hiện các biện pháp sau:

• Vệ sinh nhà cửa sạch sẽ bằng máy hút bụi, thường xuyên dọn dẹp chăn ga gối để hạn chế sự phát triển của mạt bụi, nấm mốc.
• Không lạm dụng các loại thuốc trị viêm mũi, thuốc kháng sinh khiến cơ thể trở nên quá mẫn và dễ bị kích hoạt dị ứng.
• Hạn chế ăn những thực phẩm có chứa protein gây dị ứng như trứng, cá, sữa, tôm…
• Chuyển nơi ở nếu gần những nơi nhiều khói bụi, hóa chất, không gian sống quá ẩm thấp.
• Luôn đeo khẩu trang để phòng tránh khói bụi và hạn chế tiếp xúc với động vật nếu có cơ địa mẫn cảm, dễ bị mẩn ngứa, dị ứng.

Viêm mũi dị ứng quanh năm có thể gây ra nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe và đời sống sinh hoạt. Người có cơ địa mẫn cảm nên phòng tránh các dị nguyên thường gây bệnh từ đầu nhằm hạn chế khả năng mắc bệnh. Nếu phát hiện các dấu hiệu cảnh báo bệnh, hãy đến cơ sở y tế để thăm khám và điều trị từ sớm giúp phòng tránh các biến chứng nguy hiểm.